Een verslag van Maria Duenk
Met acht tuinvrijwilligers van stichting Erfgoed Landfort namen wij op zaterdag 4 november 2023 deel aan een seminar op het Duitse Huis Stapel in Havixbeck. Seminar is een mooie Duitse benaming voor het vrijwillig handen uit de mouwen steken bij tuin- en parkwerkzaamheden. Een dag werken in de buitenlucht dus en een jaarlijks terugkerende gebeurtenis.
Huis Stapel is een omvangrijk adellijk waterslot, met een grote binnenplaats, park en omliggende landerijen (ongeveer 250 hectare). We werden hartelijk ontvangen door de eigenaresse Freifrau (barones) Mechtild Raitz von Frentz, die ons direct uitnodigde onze ‘gummies (laarzen) an zu ziehen’, omdat de rondleiding door het verwilderde omliggende park zeer drassig was.
Marcus Weiss, een via het Landschaftsverband Wesphalen-Lippe (LWL) betrokken landschapsarchitect, vertelde over de park- en huissituatie en het beleid het park weer in oude aantrekkelijke staat terug te brengen. LWL is een organisatie die zich bezighoudt met het behoudt van monumenten, en dus ook historische parken zoals deze op Huis Stapel.
De barones was zeer verguld met ons bezoek en bood ons de avond ervoor het diner aan in een authentiek Duits restaurant met gerechten uit Munsterland. Met ons tienen, inclusief Frau Raitz von Frentz en René Dessing, hadden we onder kaarslicht een charmant etentje. Een mooie gelegenheid elkaar beter te leren kennen. René maakte van de gelegenheid gebruik onze gastvrouw het boek ‘Huis Landfort, een buiten op de grens’ cadeau te doen en haar hiermee uit te nodigen voor een tegenbezoek. Mooi om zo banden te smeden met buitens aan gene zijde van de Nederlands-Duitse grens.
Na het diner vertrok René terug naar Huis Landfort en werden de acht vrijwilligers in koppels van twee ondergebracht bij gastgezinnen. Samen met Bertie heb ik in het grote burgerhuis van de familie, 500 meter vanaf Huis Stapel, overnacht. Daar aangekomen werden we voorgesteld aan de vader van Frau Reitz von Frenz, met de eerbiedwaardige leeftijd van 96 jaar. In dit huis was ze zelf opgegroeid, omdat het grote waterslot in de jaren zestig nog geen verwarming en elektriciteit had.
Zelfs nu heeft de prachtige pronkzaal in het huis geen elektriciteit. We hadden geluk deze pronkzaal net voor het donker nog even te kunnen bezichtigen. Een waarlijk zeer bijzondere ruimte. Op de wanden bevinden zich met de handgeschilderde Rheinlandschappen van verschillende plekken langs de Rijn die de naam Rheinland werkelijk eer aan doen. Vanaf het balkon kijk je prachtig weg over het water naar de omliggende landerijen. Er vinden daar nu sfeervolle klassieke concerten plaats, onder kroonluchters met echte kaarsen. We kregen een folder mee met de concertreeks voor volgend jaar. Reden om komend jaar eens terug te komen.
De volgende dag, punctueel startend om acht uur, hebben wij met een ploeg Duitse vrijwilligers op twee plaatsen in het park dit groene erfgoed mogen herstellen. Dat zal ons heugen, want het weer was vochtig en herfstig. De zon liet zich ’s morgens heel even zien en in de middag moesten we een uurtje eerder stoppen vanwege de regen. De sfeer was optimaal, maar het tuinwerk zwaar. De aarde was nat en kleiig. Het was handwerk met schoppen, kruiwagens en zelfs motorzagen om bomen in zichtlijnen te verwijderen. We hebben vele honderden lage struiken in een grote cirkel geplant, na eerst de aarde met een schop geëgaliseerd te hebben en driehonderd groenblijvende bodembedekkers in de harde ondergrond gezet. Een pootschop verboog door de dikke kleilaag en onze laarzen waren drie kilo zwaarder door de aanklevende klei.
Alles bij elkaar hebben we er hartelijk om gelachen en lekker door geploeterd. Aan het eind van het seminar werd er in een oude vakwerk-jachthut op het terrein teruggeblikt op het gedane werk. Alle vrijwilligers werden uitgebreid bedankt en verwend met allerlei lekkers dat voor ons klaar stond. Ook de middagmaaltijd in de ruim negentig meter lange, oude, ondergrondse kelders was onvergetelijk. Lange tafels, met klimop versierd, stonden klaar en de harde werkers konden zich tegoed doen aan een heerlijke Goulashsoep en Herrencreme als toetje. Het was een onvergetelijk uitstapje en een hernieuwde verbinding met onze Duitse oosterburen. Een prachtig avontuur, voortkomend uit onze verbinding met Huis Landfort.
Huis Landfort vrijwilliger Maria Duenk