Half oktober was er een hoop bedrijvigheid op Huis Landfort. De ruim vijftig kuipplanten werden naar binnen gehaald door onze tuinmannen en -vrijwilligers. Deze vorstgevoelige planten brengen de wintermaanden door in de verwarmde oranjerie, een van de drie kassen die de stichting rijk is.

U heeft ze vast wel eens zien staan achter het landhuis, de fraaie gele kuipen die na een succesvolle crowdfunding zijn aangeschaft met daarin nog mooiere planten. ‘Het zijn vooral citrussen en enkele brugmansia’s, die bloeit met van die grote klokken’, vertelt tuinbaas Jan de Boer. ‘De citrusplanten hebben we in langdurige bruikleen van Kees Beelaerts van Blokland, zelf ook een erfgoedhovenier. Dat zijn bijvoorbeeld citrusmeloentjes, mandarijnen en wilde citroenen. Het zijn nog vrij jonge bomen, maar er zitten al wel mooie vruchten aan.’  

Nachtvorst is funest

Het binnenhalen van de kuipplanten gebeurt altijd rond 15 oktober. ‘Dat is voor de nachttemperaturen onder de zeven graden komen, want exotische planten kunnen niet goed tegen koude en nachtvorst’, legt Jan uit. Het verplaatsen is elk jaar weer een flinke onderneming, want de kuipen met hun inhoud wegen tussen de vijftig en tachtig kilo. ‘Gelukkig hebben we een kleine heftruck om ze te tillen. Maar we zijn er altijd wel een dag druk mee, want je wil ze ook een goed plekje geven in de oranjerie. We moeten er nog tussendoor kunnen lopen om water te geven en het oog wil ook wat.’

Lucht en licht

De oranjerie wordt de hele winter op een constante temperatuur gehouden van acht tot tien graden. De potten staan op speciale terracotta voetjes, zodat ze een paar centimeter boven de grond hangen. ‘Zo kan het er goed onderdoor luchten en krijg je geen last van schimmels.’ Daarnaast is voldoende licht belangrijk vertelt Jan. ‘Citrusplanten houden namelijk hun blad vast in de winter, want het zijn groenblijvende planten. Ze gaan wel in een soort winterrust, dus ze hebben niet zoveel water nodig.’

Biologisch tuinieren

Jan houdt de verzameling subtropische planten de hele winter goed in de gaten: ‘Je kunt bijvoorbeeld last krijgen van bladluizen. Die bestrijden we op een biologische manier met natuurlijke vijanden.’ Biologisch werken is voor hem heel belangrijk. ‘Natuur heeft me altijd gegrepen. Vroeger wilde ik eigenlijk boswachter worden, maar ik ben toch in het hoveniersvak beland. Biodiversiteit staat voor mij voorop. Daarom hebben we bijvoorbeeld vlinder- en bijenplanten in de moestuin en hebben we nestkasten voor onder meer de steenuil opgehangen.’

Half mei mogen de kuipplanten weer naar buiten, na de IJsheiligen. Jan: ‘Dat moet op een bewolkte dag, zodat de planten langzaam kunnen wennen aan de zon. Anders verbranden de bladeren.’ Maar nu mogen de planten eerst hun ‘winterslaap’ doormaken in de oranjerie.