Tijdens de feestelijke viering op 9 juni werd het eerste exemplaar van het boek ‘Huis Landfort, een buiten op de grens’, door Coen Schimmelpenninck van der Oye (voorzitter van de Gelderse Ridderschap en een van de auteurs van het boek) overhandigd aan de Ridders van Gelre, René Arendsen en Bas Steman.
De afgelopen jaren zette stichting Erfgoed Landfort (sEL) alles op alles om de historische buitenplaats nabij Megchelen op de landsgrens met Duitsland te restaureren. Daarin is de stichting zeer goed geslaagd. Huis Landfort is nu weer een volledig gerestaureerd ensemble met z’n teruggebrachte moestuin, een herbouwd, monumentaal koetshuis met oranjerie en een volledig in stijl ingericht landhuis.
Nieuwe informatie over dit prachtige buiten
De buitenplaats had in het verleden veel eigenaren. De eersten, nog vóór 1435, waren de broers Johan en Reynolt van Aeswijn. Het langst bewoonde de familie Luyken Huis Landfort. Zij waren eigenaar van 1823 tot 1970. Daarna namen diverse nieuwe eigenaren, waaronder Geldersch Landschap, de restauratie ter hand, maar die werd serieus aangepakt toen de stichting zich in 2017 over het buiten ontfermde. Die restauratie was dringend nodig, want door matig herstel van de oorlogsschade uit 1945 en de deplorabele situatie waarin de familie Luyken was beland, was Huis Landfort in een onderkomen situatie beland.
Nu verschijnt er een fraai boek over de buitenplaats en haar geschiedenis. Elf ter zake kundige auteurs schetsen een beeld van de bewoners, de positie van Huis Landfort in het graafschap Zutphen, de bouwgeschiedenis van het landhuis, over de relatie tussen eigenaar Van Motman en de Oranjes, het ontwerp en aanleg van het park (waarin Johan David Zocher jr. de hoofdrol had), de bewogen geschiedenis aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, het personeel en de aanleg van de moestuin.
Bijdrages door gerenommeerde experts
De samenstelling en eindredactie lag bij René Dessing, directeur van stichting Erfgoed Landfort. Hij nodigde een groep landelijk gerenommeerde experts en onderzoekers uit om een bijdrage aan deze bundel te leveren. Daarbij is veel nieuwe informatie over dit prachtige huis boven water gekomen. De auteurs zijn Pim Alofs, Korneel Aschman, Lenneke Berkhout, Peter Boer, René Dessing, Ben Duinkerken, Conrad Gietman, Jan Holwerda, Philip Muijtjens, Coen Schimmelpenninck van der Oye en Elyze Storms-Smeets.
Het boek is tot stand gekomen op initiatief van de stichting en werd samengesteld en begeleid door René W.Chr. Dessing, directeur van de stichting, die ook de verantwoordelijkheid droeg voor de aansturing van het omvangrijke team van architecten, tuinspecialisten, restaurateurs, aannemers en bouwbedrijven, medewerkers en vrijwilligers. Zij allen hebben Huis Landfort weer zijn oude allure teruggegeven. Daarover valt in deze uitgave veel meer te lezen. Het boek, een hardcover uitgave met vele foto’s en tekeningen, is te koop bij diverse boekhandels in de Achterhoek en op Huis Landfort.
Auteur Philip Muijtjens verzorgde twee hoofdstukken
Een van de auteurs is kunsthistoricus en promovendus Philip Muijtjens, PhD te Cambridge waar hij zijn promotieonderzoek verricht. Hij nam met veel plezier in dit boek twee hoofdstukken voor zijn rekening. Zijn connectie met Huis Landfort kwam op een bijzondere wijze tot stand; zijn ouders verhuisden in 2019 vanuit Limburg naar Gendringen, zijn moeder ging als vrijwilliger bij stichting Erfgoed Landfort aan de slag. Toen Philip wegens corona noodgedwongen een langere tijd bij zijn ouders in Gendringen moest verblijven, raakte hij bevriend met René Dessing waarna een hartelijk contact ontstond tussen deze twee bevlogen kunsthistorici.
Toen René hem vroeg om een bijdrage aan het te verschijnen boek over Huis Landfort voelde Philip zich direct vereerd. De geschiedenis van Huis Landfort sprak hem zeer aan en het sprak hem aan om samen met andere auteurs de vele aspecten te gaan onderzoeken rond deze historische buitenplaats. Veel was immers nog niet onderzocht. Door deze brede opzet is een diverse geschiedenis boven water gekomen van de geschiedenis van Huis Landfort, zeker met het oog op de vele eigenaren, de verschillende bouwkundige fases van het landhuis, de oorlogsomstandigheden en – schades en de daarmee samenvallende restauraties.
Natuurlijk was er veelvuldig contact tussen alle auteurs en waar mogelijk hielp men elkaar bijvoorbeeld bij het lezen van de oude handschriften die zelfs voor professionals soms lastig te ontcijferen zijn. Ook werden relevante vondsten onderling gedeeld, onder andere om doublures in de teksten te voorkomen. Tussen de auteurs zijn nieuwe vriendschappen ontstaan en door het veelvuldig delen van elkaars bronnen en invalshoeken is er nog meer informatie over Huis Landfort beschikbaar gekomen, die niet in het boek terecht is gekomen. Wellicht dat deze vergaarde kennis in de toekomst nog als korte artikelen of wie weet nog een boek wordt gepubliceerd.
Bij de start van dit boek was de uitdrukkelijke wens van René Dessing en passend in de visie van stichting Erfgoed Landfort om vooral te benadrukken welke verbanden er bestaan tussen Huis Landfort en andere historische buitenplaatsen in de omgeving en ver daarbuiten. Buitenplaatsen zijn immers geen op zichzelf staande plekken maar zijn onderling verbonden door eigenaren en inrichtingsprincipes, en staan midden in de samenleving. Huis Landfort dat weliswaar letterlijk zo op de grens ligt, is daarvan een fantastisch voorbeeld.
Samenstelling en bijdrages
De samenstelling en eindredactie lag bij René Dessing, directeur van stichting Erfgoed Landfort. Op zijn uitnodiging schreef een groep landelijk gerenommeerde experts en onderzoekers bijdragen voor deze bundel te leveren. Daarbij is veel nieuwe informatie over deze oude historische buitenplaats bekend geworden. Het boek is opgebouwd uit de volgende bijdrages:
- Huis Landfort en de Ridderschap van Zutphen door Coen Schimmelpenninck van der Oije
- De bouwgeschiedenis van Huis Landfort door Peter Boer
- De metamorfose van Huis Landfort in 1823-1827 in perspectief door Pim Alofs
- Heren en vrouwen van Huis Landfort, 1434-1789 door Conrad Gietman
- Koloniaal kapitaal en politieke omslag, 1790-1823 door Philip Muijtjens
- De wedergeboorte van Huis Landfort, 1823-1867 door Philips Muijtjens
- Huis Landfort en de Oost: een verkenning door Ben Duinkerken
- Huis Landfort en de familie Luyken in oorlogstijd door Elyze Storms-Smeets
- Het afscheid van de buitenplaats. Een interview met Maria Luyken-Henke door René W.Chr. Dessing
- Uit de groene geschiedenis van Huis Landfort door Jan Holwerda
- Johann Albert Luyken (1785-1867), botanicus en dendroloog door Lenneke Berkhout
Huis Landfort, een buiten op de grens
256 pagina’s, kleurrijk geïllustreerd, hardcover, ISBN 978 90 8258 936 8
Verkoopprijs € 26,95
Online te bestellen via stichting Erfgoed Landfort en ook tijdens kantooruren en openstellingen (kijk hiervoor op www.erfgoedlandfort.nl/bezoeken)
Heeft u vragen, stuur dan een email naar info@erfgoedlandfort.nl.
